راه انبیا، راه فطرت‌هاست.
برابر سنّت الهی، در هر دوره‌ای، برگزیدگانی بهره‌یاب از نابِ وَحی، فرامی‌خیزند، راه پرشکوه انبیایی را، به آیینهٔ فطرت‌ها، بازمی‌تابانند.
این راه‌یافتگان، برای برافراشتن پایه‌های این انقلاب بزرگ، راه‌های دشوارگذری را فراروی دارند.
صیقل‌گری، زنگاززدایی و رَخشان‌سازی آیینه فطرت‌ها، که در درازای زمان، زنگار گرفته و تاریکی بر آن‌ها چیره شده کاری بس‌دشوار و توان‌فرساست.
شناخت لایه‌لایهٔ زندگی آنان که در این راه گام زده و در تاریکی‌ها و شب‌های دَیجور، قهرمانانه، در قلّه‌ها و گذرگاه‌ها، مشعل افروخته‌اند، شناخت دگرگون‌ِآفرین، زندگی‌ساز و افق‌گشاست.
باورمندان، به این شناخت بنیادین، شب‌زدا، سپیده‌آفرین و گسترانندهٔ روز در همه آنات زندگی و فراز و فرودها، فرمان یافته‌اند.
این فرمان‌یافتگی، چون از آبشار بلند وَحی، کتاب و سنّت، سرچشمه گرفته است، درهای سعادت و بهروزی را به روی انسان می‌گشاید و به زندگی انسانِ فرمان‌بر، معنی می‌بخشد و هماره، دستگیر اوست و از فروافتادن او به وادی‌های بی‌معنایی که بنیان‌سوزند و تباه‌کننده، باز می‌دارد.
این شناخت دقیق، همه‌سویه و معنی‌بخش، در دوره ۹۰ ساله امامت امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری، علیهم السلام، به اوج خود رسید.
حیات شیعه، به این شناخت گره خورده بود.
شیعه، در پرتو این شناخت خردورزانه و ژرف، ادامه حیات داد و کانون امامت را، که حکومت‌گران بَدسِگال عبّاسی، در کار خاموش‌کردن آن بودند، فروزان و همه‌گاه شعله‌افروز نگه داشت و در مسیر حرکت توحیدی از آن پرتو می‌گرفت و پرتو می‌داد و سینه‌ها را از ظلام شب به در می‌آورد و به آستان بلند سپیده، بار می‌داد.
در دورهٔ امام حسن عسکری، رویارویی سپیده‌آفرینان و شب‌گستران، به اوج رسید، به‌سانی که حکومت‌گران عباسی را، در نگرانی و آسیمه‌سری فرو برده بود. بازتاب‌های حرکت امام را، در دل‌ها و سینه‌ها و سرتاسر قلمرو اسلامی می‌دیدند اما اثری و ردّی، از بازتاب‌آفرینان هشیار، نمی‌دیدند و یارای آن‌را نداشتند که این شبکه بزرگ، به هم پیوسته و تودرتو را بشناسند و از کارایی بیاندازند؛ ناگزیر، دست خود را، به خون آن عبد صالح و رایَت‌افراز حرکت نبوی، آلودند به این پندار که از شعاع‌گستری آن خورشید همیشه‌فروزان، جلوگیری کنند، امّا خداوندِ جهان، اراده کرد تا از مشرق «جان»ها، از «جانِ» محمّد (ص)، «جان»ی را بردَمانَد که «جان»ها را در همیشهٔ روزگاران، از تاریکی و از قفس تن به درآورد و به کوی جانان برساند.
جان‌ها و جهان‌ها از این نور، همیشه تابنده بادا